by Nilesh Nimkar
अंगणवाडीतील परिपाठादरम्यान नियमितपणे करता येतील अशा काही कृती आपण या आधीच्या दोन ब्लॉग पोस्टस् मध्ये पाहिल्या. यातील बऱ्याचशा कृतींमधून मुलांच्या तोंडी भाषेच्या विकासाला आणि साक्षरतेच्या विकासाला कशी चालना मिळते हेही आपण अभ्यासले. परिपाठातली आजची कृती आहे हवेच्या नोंदी आणि चित्रालेख. या कृतीत मुले हवेच्या स्थितीच्या नोंदी करतात आणि मग त्या नोंदींच्या आधारे एक चित्रालेखही तयार... Continue Reading →
परिपाठ म्हणजे अंगणवाडीत रोज नेमाने करायच्या कृती हे आपण मागच्या ब्लॉगमध्ये पाहिले. या ब्लॉगमध्ये आपण अशाच दोन कृतींची माहिती घेणार आहोत. पहिली कृती आहे हजेरी तक्त्यावर सही करण्याची. या कृतीचा मुख्य उद्देश असा आहे की लेखनाचा एक उपयोग मुलांच्या लक्षात आणून देणे. रोजची हजेरी नोंदवण्यासाठी अंगणवाडीत एक हजेरी तक्ता लावला जातो. या तक्त्यावर सही करून... Continue Reading →
बालशिक्षण आणि अंगणवाडी या विषयाबाबत आपण अत्तापर्यंत जी चर्चा केली त्यातून एक बाब नक्कीच जाणवते, ती म्हणजे अंगणवाडी ताईचे काम लोकांना वाटते तितके सोपे नक्कीच नाही. अनेक प्रकारची व्यावसायिक कौशल्ये विकसित झाल्याशिवाय हे काम प्रभावीपणे करणे शक्य नाही. आजच्या ब्लॉगमध्ये आपण अंगणवाडी ताईला चांगल्या दर्जाचे नियोजन कौशल्य का लागते याचा विचार करणार आहोत. गेली वीस... Continue Reading →
मुलांना लिहायला वाचायला कधी आणि कसे शिकवायचे असा प्रश्न बरेच पालक विचारतात. जेव्हा पालक असा प्रश्न विचारत असतात तेव्हा ते बहुधा असे विचारत असतात की मुलांना लिपी कधी आणि कशी शिकवायची. आपल्याकडे वाचन-लेखन शिकणे हे लिपी शिकण्याशी घट्ट जोडले गेले आहे. लिपी शिकणे हा वाचन-लेखन शिकण्याचा महत्त्वाचा पण 'लहानसाच' भाग आहे याची जाणीव बऱ्याचदा या... Continue Reading →
मुलांना स्वच्छतेच्या सवयी लागणे हे अंगणवाडीच्या बालशिक्षण कार्यक्रमाचे महत्त्वाचे उद्दिष्ट आहे. हे उद्दिष्ट साध्य होण्यासाठी अंगणवाडीत तयार केलेल्या भौतिक सुविधांची मोठीच मदत होते. अंगणवाडीतील मुलांना सर्दी होऊन त्यांचे नाक गळणे ही बाब काही नवीन नाही. दीपाताईंच्या अंगणवाडीतली मुले याला अपवाद नाहीत. सुरुवातीला दीपाताई मुलांना नाक पुसण्यासाठी एक टॉवेल द्यायच्या पण लवकरच त्यांच्या लक्षात आलं की... Continue Reading →
देशातील 3 ते 6 वर्षे या वयोगटातील मुलांना केवळ शिक्षणच नाही तर आरोग्य, पोषण, लसीकरण अशा अनेक महत्त्वाच्या सेवा अंगणवाड्यांमार्फत पुरवल्या जातात. अंगणवाडी ताईचे काम जर नीट करायचे म्हटले तर अतिशय आव्हानात्मक असते. मध्यमवर्गात वाढणाऱ्या याच वयोगटातील मुलांचे शारीरिक आरोग्य सांभाळण्यासाठी डॉक्टर, नर्सेस असतात. त्यांचे पोषण बघण्यासाठी आहार तज्ज्ञ असतात. त्यांच्या शिक्षणाची काळजी प्रशिक्षित शिक्षक... Continue Reading →
https://youtu.be/gCHQ9-mnSAI "बाबा घरच्या घरी माझ्याशी खेळत आहेत ! जमिनीवरून सरपटताना कपडे मळतील याची चिंता न करता !!" लॉकडाऊनच्या काळात घरातल्या घरात मुलांच्या शारीरिक विकासाला चालना देण्यासाठी खेळ कसे घेता येतील याचे काही व्हिडिओ पाठवले होते. आपल्या लहानशा घरात मुलाला दोरी खालून सरपटत जायला शिकवणारे, मुलाशी प्रेमाने बोलून त्याच्या खेळात सहभागी होणारे वडील ग्रामीण भागात तरी... Continue Reading →
कोविडच्या साथीमुळे अंगणवाड्या बंद आहेत. मात्र या काळात खेड्यापाड्यातील पालकांनी तंत्रज्ञानाचा आधार घेत आपल्या मुलांचे शिक्षण कसे चालू ठेवले आहे त्याची ही गोष्ट.
२०१९च्या ऑगस्ट महिन्यात कधीतरी पालकनीतीच्या प्रियंवदा बारभाई यांचा एक मेसेज व्हॉट्सअप वर आला. या वर्षीचा पालकनीतीचा दिवाळी अंक कथा विशेषांक म्हणून प्रसिद्ध होतो आहे त्यासाठी कथा पाठवा, असें त्यांनी कळवले होते. या विशेषांकात पुढील तीन प्रकारच्या कथा पाठवता येतील असे ही त्या मेसेजमध्ये लिहिले होते . १. प्रौढांनी बालकांसाठी लिहिलेल्या कथा २. प्रौढांनी बालकांच्या भावविश्वाबाबत... Continue Reading →
बालभारतीच्या इयत्ता दुसरीच्या पुस्तकात दोन अंकी संख्यांच्या नामात केलेला बदल सध्या चांगलाच चर्चेत आहे. एकवीस, बावीस या ऐवजी वीस एक, वीस दोन अशी पर्यायी संख्यानामे पाठ्यपुस्तकात सुचवली आहेत. अनेक जणांना हा बदल अजब वाटतो आहे. या संख्यानामांतील बदलामुळे मुलांना नेमके काय म्हणायला शिकवायचे या बाबत शिक्षक आणि पालक यांच्यात बराच गोंधळ उडालेला दिसतो आहे. या... Continue Reading →